Een trage schildklier (hypothyreoïdie) komt veel vaker voor bij vrouwen dan bij mannen. In het geval van de auto-immuunziekte Hashimoto, de meest voorkomende oorzaak van hypothyreoïdie, is de verhouding zelfs 10:1. Maar waarom zijn vrouwen zoveel vatbaarder voor schildklieraandoeningen? Wetenschappelijk onderzoek wijst op een combinatie van hormonale, genetische en omgevingsfactoren die samen bijdragen aan dit verschil.
Sterkere immuunrespons bij vrouwen
Vrouwen hebben van nature een sterker immuunsysteem dan mannen. Dit helpt hen om beter bestand te zijn tegen infecties en ziektes, maar deze verhoogde immuunactiviteit kan ook een keerzijde hebben: een grotere kans op auto-immuunziekten. Hashimoto is een auto-immuunziekte waarbij het lichaam de eigen schildklier aanvalt, en het lijkt erop dat het sterkere immuunsysteem van vrouwen hen vatbaarder maakt voor deze verkeerde immuunreactie.
De invloed van het X-chromosoom
Vrouwen hebben twee X-chromosomen, terwijl mannen er maar één hebben. Op het X-chromosoom bevinden zich veel genen die betrokken zijn bij de werking van het immuunsysteem. Hoewel bij vrouwen normaal gesproken één van de twee X-chromosomen grotendeels inactief wordt gemaakt, blijkt uit onderzoek dat tot 30% van de genen op het inactieve X-chromosoom toch actief blijft. Dit betekent dat vrouwen mogelijk een overactieve immuunrespons hebben, wat kan bijdragen aan een verhoogd risico op auto-immuunziekten zoals Hashimoto.
Geslachtshormonen en hun invloed op het immuunsysteem
Geslachtshormonen spelen een cruciale rol bij het immuunsysteem.
- Oestrogeen verhoogt de activiteit van immuuncellen en stimuleert de productie van auto-antilichamen, wat het risico op auto-immuunziekten vergroot.
- Progesteron heeft een kalmerende, onderdrukkende werking op het immuunsysteem en helpt het lichaam om de foetus tijdens de zwangerschap niet als ‘vreemd’ aan te vallen.
- Testosteron onderdrukt immuunactiviteit en kan daarom een beschermende werking hebben tegen auto-immuunziekten.
Deze hormonale invloed speelt ook een rol in verschillende levensfases:
- Puberteit: Oestrogeenproductie neemt toe, wat het immuunsysteem activeert en de kans op auto-immuunziekten kan verhogen.
- Zwangerschap: Progesteron stijgt, wat het immuunsysteem onderdrukt en tijdelijke verbetering kan geven bij sommige auto-immuunziekten. Na de bevalling daalt progesteron sterk, waardoor het immuunsysteem weer actiever wordt en klachten kunnen verergeren.
- Menopauze: Zowel oestrogeen als progesteron nemen af, wat het immuunsysteem uit balans kan brengen en kan bijdragen aan een verhoogde kans op auto-immuunziekten.
Hoewel Hashimoto veel vaker bij vrouwen voorkomt, krijgen ook mannen deze aandoening. Bij mannen met Hashimoto wordt vaak een laag testosterongehalte gevonden, wat mogelijk bijdraagt aan het ontstaan van de ziekte. Ik schreef hier eerder al een artikel over.
Progesteron speelt bij vrouwen een soortgelijke rol, en de afname hiervan na de zwangerschap en in de overgang kan het immuunsysteem juist actiever maken, wat de kans op auto-immuunziekten vergroot.
Omgevingsfactoren en blootstelling aan toxines
Naast genetische en hormonale factoren, spelen omgevingsfactoren ook een belangrijke rol bij het ontstaan van schildklieraandoeningen. Vrouwen worden over het algemeen vaker blootgesteld aan:
- Schoonmaakmiddelen, cosmetica en verzorgingsproducten, die hormoonverstorende stoffen kunnen bevatten.
- Chronic stress, wat het immuunsysteem kan ontregelen en ontstekingsreacties kan bevorderen.
- IJzertekort door menstruatie, wat bij vrouwen vaker voorkomt. IJzer is essentieel voor een goed werkende schildklier en een tekort kan bijdragen aan schildklierproblemen.
Conclusie
Vrouwen hebben een aanzienlijk hoger risico op het ontwikkelen van een trage schildklier dan mannen, voornamelijk door een combinatie van genetische, hormonale en omgevingsfactoren. Het sterkere immuunsysteem van vrouwen, de invloed van het X-chromosoom en hormonale schommelingen gedurende het leven maken hen vatbaarder voor auto-immuunziekten zoals Hashimoto. Daarnaast kunnen omgevingsfactoren, zoals blootstelling aan hormoon verstorende stoffen en een verhoogd risico op ijzertekort, bijdragen aan de hogere prevalentie van hypothyreoïdie bij vrouwen. Hoewel de precieze oorzaak per persoon kan verschillen, laten deze factoren zien waarom schildklierproblemen veel vaker bij vrouwen voorkomen dan bij mannen.
Wil jij écht begrijpen hoe je jouw lichaam kunt ondersteunen en klachten kunt verminderen?
Ontdek de e-cursus Boost je Schildklier Gezondheid – dé totaaloplossing waarmee je in acht overzichtelijke stappen alle pijlers van een gezonde schildklier aanpakt. Deze diepgaande, praktische cursus geeft je alle kennis en tools om met vertrouwen jouw leefstijl te veranderen en je gezondheid duurzaam te verbeteren. Start vandaag nog en ga bewust, maar relaxt aan de slag.
Direct toegang voor slechts € 99 (of betaal in termijnen)
Inclusief mijn 3 boeken als e-boek voor de e-reader als bonus! 6 maanden toegang (zodat we allebei zeker weten dat je ook echt gelijk aan de slag gaat! 🙂
Misschien vind je dit ook interessant…
Ode aan de huisarts
Een ode aan de huisarts en waarom wij als patiënt ook realistisch mogen zijn Eerlijk is eerlijk: ik ben ook gefrustreerd geweest. Over huisartsen die zeiden dat restklachten bij een trage schildklier "erbij horen".Over het feit dat er vaak niet getest wordt op...
Psychische klachten bij Hashimoto
Veel mensen kennen Hashimoto als een aandoening die vooral lichamelijke klachten veroorzaakt, zoals vermoeidheid, gewichtstoename of een langzame spijsvertering. Minder bekend is dat deze auto-immuunziekte ook invloed kan hebben op je stemming. Neerslachtigheid,...
Is een trage schildklier erfelijk?
Veel mensen met een trage schildklier vragen zich af of deze aandoening erfelijk is. Misschien hebben je moeder, tante of oma ook een schildklierprobleem, en vraag je je af of jij daardoor een verhoogd risico loopt. Of misschien heb je zelf Hashimoto of een trage...